تجلیل انگلیسی!

یک نهاد مستقر در لندن؛ پایتخت انگلیس به مناسبت تجلیل از روز جهانی زبان مادری همایشی را برگزار کرد که در آن شماری از شاعران، نویسندگان و هنرمندان فارسی‌زبان اهل افغانستان، تاجیکستان، ایران و ازبکستان شرکت کرده بودند.

 

این برنامه در تالاری در دانشگاه وست‌مینستربرگزار شده بود. «کانون فرامرزی همیاری پارسی زبانان در لندن» همچنین به شماری از چهره‌های فارسی‌زبان جوایزی با نام «قند پارسی» اهدا کرد. دو جایزه امسال این نهاد به امینه شرف‌الدین، شاعر و نویسنده اهل سمرقند از ازبکستان و گلرخسار صفی، شاعر مطرح تاجیک تقدیم شد.

 

در این همایش علاوه بر سخنرانی‌ها، ترانه‌هایی از سوی کودکان مراکز آموزشی، شعرخوانی و آهنگ‌هایی از سوی وحید قاسمی، خواننده معروف افغانستان اجرا شد.

 

قرار است انجمن دوستی افغان، انستیتیوت مطالعات استراتژیک افغانستان، انجمن پیوند، انجمن ترکتباران افغانستان و شمار دیگری از انجمن‌های اجتماعی و خیریه افغان‌ها در لندن نیز برنامه‌ای به این مناسبت در روز جهانی زبان مادری (۲۱ فبروری) برگزار کنند.

 

این برنامه همان گونه که توضیح داده شد از سوی یک سازمان غیردولتی متشکل از فارسی زبانان، اجرا می شود که یکی از اهداف آن، تقویت و توسعه زبان فارسی و حمایت از آن در برابر چالش ها و تهدیدهایی است که علیه فرهنگ و تمدن فارسی وجود دارد.

 

بنابراین، از نفس برنامه باید حمایت کرد و این رویداد فرهنگی را به مثابه گامی کوچک در مسیر یک هدف بزرگ و مهم و متعالی، ارج نهاد.

 

در این میان اما طنز تلخ روزگار این است که تجلیل از زبان فارسی به مثابه زبان مادری صدها میلیون نفر در حوزه تمدنی فارسی، در کشوری برگزار می شود که خود یکی از بزرگترین دشمنان زبان فارسی بوده و در طول تاریخ، بزرگترین خیانت ها و جنایت ها را در زمینه تضعیف و حذف و محو و زدودن این زبان، انجام داده است.

 

بر هیچکس پوشیده نیست که استعمار انگلیس چگونه به حذف تاریخی زبان فارسی از شبه قاره هند، اقدام کرد و چه جنایت فجیع و عظیم و غیرقابل جبرانی را در این زمینه مرتکب شد.

 

فارسی در هند، ریشه های کهن ۷۰۰ ساله داشت و بیش از ۳۰۰ سال، در دوران حکومت گورکانی ها زبان رسمی این کشور بود، نه فقط زبان دولت و دربار؛ بلکه زبان کوچه و بازار.

 

تاسیس کمپنی هند شرقی و الحاق شبه قاره به سرزمین های تحت مالکیت «ملکه» در سراسر جهان، تحقق نمی یافت جز با زدودن زبان فارسی؛ کاری که انگلیسی ها در جریان اشغال هند با اعلام این دستور که «از این پس، زبان رسمی هند، انگلیسی است نه فارسی» شروع کردند و در نهایت، صدها میلیون پارسی‌گوی هندی از حوزه تمدنی فارسی حذف شدند. 

 

همین اقدام را البته یک قدرت استعماری دیگر یعنی روسیه در آسیای مرکزی انجام داد و با تحمیل زبان روسی بر فارسی‌گویان آسیای مرکزی که زمانی خاستگاه نامدارترین شاعران و شکل گیری نهضت های فرهنگی و مکاتب ادبی فارسی بود، ریشه های این تمدن کهن و فاخر را هدف قرار دارد و باروی شکوهمند فارسی را از سمرقند و بخارا تا سراسر سرزمین های ماورای آموی افسانه ای و خیال انگیز شاعران فارسی ویران کرد.

 

در پاکستان و افغانستان نیز زبان فارسی از توطئه های انگلیسی در امان نماند و زبان میانجی تمام اقوام و طوایف، زبان دولت و دربار، زبان کوچه و بازار، زبان زندگی و زیبایی و عشق، زبان شعر و فرهنگ و تاریخ و علم و زبان نجوم و ریاضیات و فلسفه و منطق، روز به روز محدود و و محدودتر شد و حاکمان دست نشانده استعمار، به دستور اربابان شان پروژه جنایتکارانه ای را که در هند بریتانیایی و آسیای مرکزی، اجرایی شده بود، در افغانستان نیز دنبال کردند.

 

امروزه نیز با وجود اینکه میراث کهن و ریشه های نیرومند فارسی و سنت فرهنگی فارسی‌زبانان، همچنان زنده و زاینده است و حتی در هند و آسیای مرکزی نیز در حال احیا شدن است و از سطح تحقیقات دانشگاهی و موضوع بحث اندیشکده های تاریخی و ادبی به محورهای مورد علاقه دانشجویان و هنرمندان و حتی مردم تبدیل می شود؛ اما روز جهانی زبان مادری، برای فارسی زبانانی که شکوه بربادرفته یک تمدن و فنای غیرقابل جبران یک عظمت را به یاد می آورند، این روز بسیار دردناک و غم انگیز است و تجلیل انگلیسی از آن نیز هرگز نمی تواند این درد را کاهش دهد یا عوامل مستقیم این جنایت عظیم تاریخی و فرهنگی یعنی استعمار پیر انگلیس و روسیه را تبرئه کند.

 

نرگس اعتماد - جمهور