نشست مسکو؛ روسیه در برابر غرب

نشستی موسوم به «افغانستان در میان گذشته و آینده» با میزبانی حزب «روسیه عادل» که ۲۰ درصد کرسی‌های پارلمان روسیه را در اختیار دارد، روز پنجشنبه (۲ قوس) در مسکو برگزار شد.
 
احمد مسعود؛ رهبر «جبهه مقاومت ملی افغانستان» در این نشست گفت افغانستان در دو سال گذشته با تسلط طالبان در «یک سیاهچاله خفقان‌آور و یک بن‌بست تاریک» فرو رفته است.
 
او با اشاره به «عدم فراگیر بودن» حکومت طالبان و قوانین سختگیرانه آن، گفت: «افغانستان امروز با یک نظام قرون وسطایی» اداره می‌شود و به «طالبستان» تبدیل شده است.
 
آقای مسعود گفت که طالبان «به هیچ تعهد به جز قرارداد خود با امریکا عمل نکرده‌اند. افغانستان به یک سرزمین سیاه و مبهم برای مردمش و بهشتی برای افراطیت، تروریسم و گروه‌های تبهکار مبدل شده است.»
 
او در صحبت‌های شدیداللحنی علیه طالبان گفت: «افغانستان بنا بر تسلط طالبان قانون اساسی ندارد، مشروعیت ندارد، پرچم ملی ندارد، نیمی از نفوس زیر نام دین و برداشت غلط از شریعت از تمام شئون انسانی محروم گردیده و اقتصاد کشور در شرف سقوط دارد.»
 
این نشست و سخنان صریح و گزنده و تهاجمی احمد مسعود در آن، یکبار دیگر توجه ناظران بین المللی را به این نکته معطوف کرد که آیا غرب در تحمیل طالبان بر مردم افغانستان، موفق شده است؟ آیا مردم افغانستان، همان طالبان هستند؟ آیا پروژه امریکا برای استمرار وضعیت حاکم و تحکیم تسلط طالبان، به سرانجام خواهد رسید؟
 
نشست مسکو اگرچه از سوی یک حزب سیاسی برگزار شده بود و در آن، هیچ نماینده ای به طور رسمی از سوی دولت روسیه، شرکت نداشت؛ اما یکی از معدود نشست هایی بود که در آن، صدای مخالفان طالبان منعکس شد و توجه رسانه های جهان را جلب کرد.
 
این نشست حتی اگر در کوتاه مدت، هیچ پیامد ملموسی نداشته باشد، دست کم این پرسش تامل برانگیز را برای ناظران جهانی ایجاد کرد که آیا می توان با طالبانی تعامل کرد که بیش از نیمی از مردم کشور آن را قبول ندارند و صدای شان در جریان این تعامل یکجانبه و ناعادلانه، عمدا ناشنیده باقی مانده است.
 
سخنان احمد مسعود، بسیار صریح و بی ابهام بود. او به نمایندگی از مردمی سخن گفت که در پی حاکمیت طالبان در نتیجه یک معامله استعماری میان امریکا و رژيم های سرسپرده آن در منطقه، به طور عامدانه ای نادیده گرفته شدند. او در نشست مسکو اما تصریح کرد که این پروژه به موفقیت نخواهد رسید؛ مگر اینکه جهان به این نتیجه برسد که طالبان مردم افغانستان نیستند و صلاحیت نمایندگی از آنان را ندارند. این هم به تنهایی کافی نیست. جهان باید مستعد شنیدن صدای همه مردم افغانستان باشد و این تنها راه رسیدن به یک صلح پایدار و قابل تضمین خواهد بود.
 
اینکه به تعبیر احمد مسعود، طالبان به جز تعهدات شان با امریکا به هیچیک از وعده های شان عمل نکرده اند، به معنای آن است که آنان دست نشانده امریکا هستند؛ واقعیتی که هم مردم افغانستان و هم جامعه جهانی و افکار عمومی جوامع بین المللی از آن آگاه اند. نشست مسکو اما این پیام را به همراه داشت که امریکا دیگر تصمیم گیرنده اول و آخر در افغانستان نیست. روسیه هم وجود دارد، کشورهای دیگر هم وجود دارند.
 
بنابراین، نشست اخیر مسکو با حضور یکجانبه رهبران ضد طالبان، اگرچه مستقیما از سوی دولت روسیه برگزار نشده بود؛ اما یکبار دیگر روسیه را در برابر غرب قرار داد و بر این واقعیت تاکید کرد که روسیه و بلوک کشورهای هم پیمان آن اجازه نمی دهند که یک رژيم دست نشانده امریکا در افغانستان، پروژه اشغال کشور را ادامه دهد و به نیابت از واشنگتن، ناامنی و تروریزم و مواد مخدر و جنگ های نیابتی و درگیری های قومی و صدور و توسعه افراط گرایی و بی ثباتی های مرزی و قاچاق انسان و... را تشدید کند.
 
این پیام ضمنی نشست مسکو بود که شاید حتی از سخنرانی های تند و آتشین و صریح و تهاجمی چهره هایی مانند احمد مسعود نیز مهم تر بود و امریکا و طالبان بدون شک آن را به وضوح شنیدند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور