شیعیان و طالبان؛ واپسین‌ امیدها، آخرین تلاش‌ها

 

شورای علمای شیعه در این نشست همچنین با اشاره به نا‌امنی‌های اخیر در کشور بر ضرورت اتخاذ تدابیر برای حفظ امنیت تاکید کرده است.

 

این شورا در ادامه خواستار دیدار با رهبر طالبان شده و از نمایندگی این شورا در قندهار خواسته که برای هماهنگی این دیدار تلاش کند تا برخی موضوعات و مطالبات شیعیان را با رهبر طالبان در میان بگذارند.

 

شورای علمای شیعه همچنین افزوده: «نمایندگی‌های شورای علما در سراسر کشور اقدام به تهیه طومارهایی نمایند که بیانگر خواسته‌های مردم تشیع از امارت اسلامی باشد.»

 

شورای علمای شیعه در حالی خواستار ملاقات با رهبر طالبان شده که اخیرا حملات تروریستی علیه شیعیان در کشور افزایش یافته و تلاش‌های این شورا برای تحقق مطالبات اهل تشیع از سوی دولت طالبان هم نادیده گرفته شده است.

 

شورای علمای شیعه یکی از معدود نهادهای رسمی است که با طالبان ارتباط دارد و توانسته به عنوان یک مرجع معتبر به نمایندگی از میلیون ها پیرو مذهب جعفری با دولت سنی مذهب طالبان در تعامل باشد.

 

آنگونه که رهبران این شورا می گویند هدف از این تعامل، طرح، پیگیری و تحقق مطالبات مشروع شیعیان از دولت طالبان از جمله تامین امنیت، رسمیت فقه جعفری، تضمین آزادی های مذهبی، مشارکت در دولت و... است. 

 

اعضا و رهبران این شورا به منظور پیگیری این مطالبات، تاکنون چندین بار با رهبران مختلف دولت طالبان در کابل دیدار کرده اند و چند بار نیز برخی مقام های بلندپایه طالبان از جمله امیرخان متقی؛ وزیر امور خارجه آن، به مقر شورای علمای شیعه در مدرسه خاتم النبیین رفته اند. 

 

با اینهمه، هیچ گشایشی در تحقق مطالبات مطرح شده از سوی شورای علمای شیعه توسط طالبان، ایجاد نشده و در برخی موارد حتی کارزارهای رسانه ای این شورا برای طرح و تبیین عمومی این مطالبات، با پاسخ خشونت بار و توهین آمیز استخبارات طالبان رو به رو شده است.

 

با توجه به این وضعیت و پس از دو سال صبر و انتظار، اکنون به نظر می رسد که رهبران شورای علمای شیعه، نسبت به رهبران دولت طالبان، ناامید شده و یا شاید به این نتیجه رسیده اند که در مسیر تحقق وعده های آنان، یک مانع بزرگ وجود دارد و آن، رهبر اقتدارگرای طالبان، ملا هبت الله است که در قندهار مستقر می باشد.

 

رهبر طالبان که تمام تصمیمات خود را در مشورت با علمای تندرو سنی مورد اعتماد خود اتخاذ می کند یا دست کم برای فرامین و تصمیمات جنجال برانگیز خود از علمای اطراف خودش، فتوای مشروعیت می گیرد، تاکنون حتی یکبار با علمای شیعه دیدار نکرده است و این نشان می دهد که او تعصب شدیدی نسبت به شیعیان دارد و شاید آنها را از دایره اسلام نیز خارج می داند؛ زیرا در یکی از پیام هایش تصریح کرد که در افغانستان تنها یک مذهب اسلامی وجود دارد و آن اسلام حنفی است!

 

در صورتی که این برداشت درست باشد، شورای علمای شیعه، چگونه می تواند موفق به دیدار با رهبر تندرو طالبان شود؛ کسی که غیر از احناف، دیگران را حتی مسلمان نمی داند؟!

 

درباره تهیه و امضا و انتشار طومارهای دادخواهی برای پیگیری مطالبات شیعیان از طالبان نیز امید چندانی وجود ندارد؛ زیرا این کارزارها ماهیتا نمی تواند برای مدتی طولانی ادامه یابد و به عنوان یک موج مقطعی عمل می کند که طالبان به سادگی می توانند آن را نادیده بگیرند و یا حتی با توسل به تهدید و ارعاب، از پیشبرد آن جلوگیری کنند.

 

بنابراین، همه چیز حاکی از آن است که شورای علمای شیعه افغانستان برای پیگیری و تحقق مطالبات شیعیان از دولت طالبان، به آخر خط رسیده و تصمیمات مورد اشاره در نشست هیات رهبری این شورا بیانگر آن است که این آخرین تلاش ها برای تحقق واپسین امیدهاست؛ تلاش های کوچک برای رسیدن به امیدهای اندک!

 

با توجه به این واقعیت، پرسش بعدی این است که اگر این دو تصمیم نیز به نتیجه مورد انتظار نرسید، شورای علمای شیعه چه راه دیگری خواهد داشت؟ آیا این شورا دست از مطالباتش می کشد و سکوت می کند؟ به تعامل کژدار و مریز و بی اثرش با مقام های میانه پایه طالبان در کابل ادامه می دهد؟ یا به رویکردهای شدیدتری مانند پس گرفتن «بیعت» و نفی مشروعیت رژيم طالبان متوسل خواهد شد؟

 

محمدرضا امینی - جمهور