روسیه از طالبان فاصله می‌گیرد؟

سه شنبه ۱۷ عقرب ۱۴۰۱ ساعت ۱۱:۰۵

این خطر وجود دارد که طالبان برای عادی سازی روابط خود با امریکا و رسیدن به منابع مالی سرشار، مقابله با پروژه امریکایی داعش را نیز متوقف کنند که در آن صورت، یکی از پیامدهای جدی این رویداد، گسترش ناامنی به آسیای میانه خواهد بود.

وزارت خارجه طالبان اعلام کرده که نشست مسکو بدون حضور نمایندگان کابل «ناقص» است.

عبدالقهار بلخی؛ سخنگوی این وزارت گفت که این وزارت، ادعای نیکولای یتروشیف؛ دبیر شورای امنیت ملی روسیه را رد می‌کند که ایجاد طالبان را به امریکا منسوب کرده‌است.

آقای بلخی حضور طالبان در نشست مسکو را ضروری دانسته و گفته است: نشست مسکو بدون حضور «امارت اسلامی» ناقص است.

او افزوده: وزارت امور خارجه امارت اسلامی بحث‌ها در مورد افغانستان را بدون حضور نمایندگان امارت اسلامی در نشستی که قرار است در روسیه برگزار شود، ناقص می‌داند.

آقای بلخی خاطرنشان کرده‌ که خوشبختانه، اکنون افغانستان یک حکومت مستقل، مسئول و مشروع دارد و توانسته است امنیت را در سراسر کشور تأمین کند، مرزها را مصون سازد و با کشورهای همسایه، منطقه و جهان در بخش‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی تعامل سازنده داشته باشد.

او تأکید کرده که عدم اشتراک حکومت افغانستان در چنین نشست‌هایی می‌تواند روی تعامل (طالبان با جهان) تأثیر منفی بگذارد.

این در حالی است که روسیه گفته است که از نمایندگان طالبان برای شرکت در نشستی منطقه ای درباره افغانستان در مسکو دعوت نخواهد شد.

پیش از پرداختن به واکنش وزارت خارجه طالبان به تصمیم مسکو در این زمینه، ابتدا لازم است چرایی عدم دعوت روسیه از طالبان را مورد ارزیابی قرار دهیم.

در حال حاضر، مهم ترین مانع در مسیر مانورهای دیپلماتیک سران طالبان، محدودیت های ناشی از تحریم شورای امنیت سازمان ملل متحد است که طی آن، کشورهای عضو درباره تمدید معافیت مقام‌ های ارشد دولت طالبان از جمله دیپلمات های مربوط به وزارت خارجه آن به توافق نرسیدند و به این ترتیب، معافیت آنان پایان یافت و تحریم ها به طور خودکار اعمال می شود.

بر این اساس، روسیه به عنوان عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل متحد نمی تواند تعهدات و قواعدی را نقض کند که به آن رأی داده و یا در طرح آن در شورای امنیت سازمان ملل، نقش داشته است.

این اما صرفا یک پوشش حقوقی توجیه کننده به حساب می آید. در پشت پرده، ممکن است مسایل سیاسی و ملاحظات امنیتی مهم تری در جریان باشد که طی آن، مسکو نمی خواهد به طور یکجانبه به اعطای مشروعیت بین المللی به دولت منزوی و غیرمشروع طالبان کمک کند؛ اما در عمل هیچ امتیازی از طالبان نگیرد و چه بسا هزینه های سنگین ناشی از تامین مشروعیت طالبان روز به روز بیشتر شود.

چندی پیش، سفارت روسیه در کابل، هدف یک حمله انتحاری قرار گرفت که طی آن، در کنار شماری از افغان هایی که برای سفر به روسیه به سفارت آن کشور در کابل مراجعه کرده بودند، دو دیپلمات ارشد روس نیز کشته شدند.

این رویداد، نگرانی های امنیتی مسکو از آنچه در افغانستان می گذرد را تشدید کرد و در عین حال، تردیدهای روسیه درباره توانایی واقعی یا اراده صادقانه طالبان برای مقابله با داعش و دیگر نسخه های تروریزم ساخت امریکا و غرب را تشدید کرد.

مساله سوم، نگرانی های مستمر شرکا و هم پیمانان سنتی روسیه در آسیای میانه درباره تحولات افغانستان و خطر صدور تروریزم از سوی طالبان به این کشورها است. تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان و حتی ترکمنستان در این باره نگرانی های عمیق و جدی دارند و این در حالی است که همه این کشورها برای تامین امنیت پایدار خود به کمک های روسیه نیازمند اند و از حمایت آن کشور برخوردار بوده اند.

بنابراین، روسیه هم برای عمل به تعهدات امنیتی خود در قبال این کشورها، هم به منظور حفاظت از منافع و موقعیت راهبردی اش در آسیای مرکزی و هم جهت مهار آثار و عواقب بالقوه خطرات امنیتی بالفعل علیه آسیای مرکزی و کل منطقه از ناحیه افغانستان، مجبور است دست به اقدامات مؤثر بزند تا اطمینان متحدانش حاصل شود و خطراتی که علیه این کشورها در جریان است، مهار و منهدم گردد.

موضوع چهارم و شاید مهم ترین موضوع هم این است که طالبان به طور مذبوحانه در تلاش اند تا به امریکا نزدیک شوند. رهبران طالبان در حال زد و بندهای پنهانی با مذاکره کنندگان امریکایی در دوحه هستند تا با پذیرش پیش شرط های واشنگتن، امتیازات مالی و سیاسی به دست آورند و به این ترتیب، دولت شان از سقوط در نتیجه فقدان منابع مالی و یا تهدیدهای امنیتی، رهایی یابد.

ارسال بسته های کمکی به کابل از سوی امریکا هم بخشی از دستاوردهای طالبان در این زمینه محسوب می شود که در مقابل قطعا آنها امتیازاتی به امریکا داده اند که از نظر مسکو، تهدید محسوب می شود.

بنابراین، حتی این خطر وجود دارد که طالبان برای عادی سازی روابط خود با امریکا و رسیدن به منابع مالی سرشار، مقابله با پروژه امریکایی داعش را نیز متوقف کنند که در آن صورت، یکی از پیامدهای جدی این رویداد، گسترش ناامنی به آسیای میانه خواهد بود.

شاید بربنیاد همین ارزیابی هاست که نیکلای پتروشیف؛ دبیر شورای امنیت ملی روسیه، طالبان را پروژه ای امریکایی توصیف کرده است.

به هر حال، دست کم یکی از پیام های عدم دعوت از نمایندگان طالبان در نشست مسکو از سوی کرملین به سردمداران کنونی کابل این است که اگر به امریکا نزدیک شوید، از روسیه دور خواهید شد و باید عواقب و هزینه های آن را هم بپذیرید.

محمدرضا امینی - جمهور

روسیه از طالبان فاصله می‌گیرد؟

عناوین منتخب

پربازدیدترین

آخرین اخبار