فساد در معارف و دوسیه سنگین وزیروردک

فاروق وردک؛ وزیر پیشین معارف پس از نشر گزارش وزرای جدید معارف و تحصیلات عالی و به دنبال آن، موضع دفتر بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان(سیگار) در ارتباط با هدر رفتن میلیون ها دالر در نظام آموزشی افغانستان، هر گونه اتهام وارده به خود را رد کرد.
اخیراً اسدالله حنیف بلخی؛ وزیر جدید معارف و فریده مومند؛ وزیر تحصیلات عالی در مجلس نمایندگان گفتند که مقامات پیشین وزارت معارف شمار مکاتب را جعل کرده و در امتحانات ورودی دانشگاه نیز اعمال نفوذ کرده اند.
آقای بلخی گفته است که در مناطق ناامن افغانستان آنطوری که وزیر پیشین گزارش داده، مکاتب فعال نیستند و مسئولان قبلی، آمار مکاتب را مهندسی و میلیون ها دالر را از این طریق اختلاس کرده اند.
این مکاتب به مکتب های "ارواح یا خیالی" که وجود فیزیکی ندارند، مشهور شده و ادعا شده که وزیر پیشین معارف، ماهانه مصارف و حقوق معلمان این مکاتب را دریافت می کرده است.
جان ساپکو؛ سربازرس «سیگار» در نامه‌ای به اداره توسعه بین‌المللی امریکا که در طول این سال ها به معارف افغانستان کمک کرده در این باره خواستار توضیح شده است.
فاروق وردک، اما این اتهام را «میان تهی، خنده آور و توهین آمیز» خوانده است.
رفتارشناسی مبارزه با فساد در افغانستان، حاکی از آن است که با اینگونه اتهام ها هرگز برخورد مقتضی حقوقی صورت نمی گیرد؛ بلکه این گزارش ها و موضعگیری ها همواره در سطح گزارش و موضعگیری های متقابل باقی می مانند؛ اما آنچه اهمیت دارد این است که افشاگری های اخیر وزرای جدید معارف و تحصیلات عالی افغانستان، پرده از واقعیت های تلخ و تکان دهنده ای برمی دارد که در طول این سال ها، از چشم مردم و جامعه جهانی، پنهان داشته می شد و کتمان می گردید: فساد گسترده و شایع در زیرساخت ها و اداره مرکزی معارف افغانستان.
هر اتهامی که به وجود و شیوع فساد گسترده در عرصه معارف افغانستان در طول سال های گذشته مربوط می شود، بدون هیچ تردیدی، به خودی خود، نام فاروق وردک را نیز به میان می آورد.
آقای وردک، ۷ سال تمام وزیر معارف افغانستان بود؛ وزارتی که از سطح یک وزارت معمولی و پاسخگو فراتر رفته بود و خود به یک امپراتوری فساد و قوم گرایی، حزبی گری بدل شده بود که چهره شاخص و محوری آن فاروق وردک بود.
اگر فساد و قومگرایی و حزبی گری، وجود نداشته باشد، ۷ سال برای هر وزیری کافی است تا یک انقلاب عظیم و بنیادین را در عرصه کاری خویش، ایجاد کند و سال های طولانی وزارتش را به فرصتی برای رشد جهشی و بی مهار زمینه وزارت خود، بدل کند؛ اما چرا این انقلاب بزرگ در معارف افغانستان، نه تنها رخ نداد؛ بلکه این زمینه، بیش از هر مورد دیگری، آسیب پذیرتر، بیمارتر، بی کیفیت تر و بی ثمرتر شد؟
هیچ چیز دیگری جز فساد و قومگرایی و حزبی گری در سطوح عالی مدیریت معارف افغانستان نمی تواند چنین عقبگرد ناموجه و ویرانگر و بنیان براندازی را توجیه کند.
آقای وردک برای اثبات اتهامات وارده بر خود از جانب وزرای جدید معارف و تحصیلات عالی، خواستار ارائه اسناد و مدارک شده است؛ شاید چنین اسنادی در یک دادگاه باصلاحیت ارائه شود؛ اما چیزی که اتهامات وارد را به لحاظ زمینه شناسی وقوع این رویدادها، توجیه پذیر و قابل قبول می نماید، این است که در کشور جنگ زده ای مانند افغانستان که ده ها سال است درگیر نبردهای خونین و وسیع با گروه های تروریستی ضد مکتب و معلم و معارف و تحصیل و تعلیم است، جعل تعداد مکاتب و معلمان و دریافت حقوق و امتیازات «مکاتب ارواح و خیالی» کار بسیار ساده ای است.
آقای وردک، مدعی شده است که بیش از ۹۰ درصد معلمان افغانستان، حساب بانکی دارند و سالانه دوبار از هر معلم، امتحان گرفته می شده است؛ این در حالی است که در طول ۷ سال گذشته، به نحو ملموس و کاملا آشکاری از نظارت دولت بر معارف کاسته شده و ادعای گرفتن امتحان از هر معلم آنهم دوبار در سال، یک دروغ آشکار و غیر قابل باور است؛ دروغی که اگر راست باشد، هزینه و برنامه ریزی بسیار سنگین و پیچیده ای نیاز دارد.
داشتن حساب بانکی بیش از ۹۰ درصد معلمان هم دروغ دیگری است که با توجه به خدمات محدود بانکی آنهم فقط در شهرهای نسبتا امن کشور، هرگز امکان پذیر نیست و این در حالی است که بحث «مکاتب ارواح و خیالی» در مناطقی مطرح است که به دلیل ناامنی و جنگ، در آنجا نه بانکی وجود دارد، نه مکتبی و نه معلمی!
آقای وردک؛ امپراتور ۷ ساله معارف افغانستان، همچنین دلیل طرح این اتهام ها را تلاش کشورهای کمک کننده برای فرار از پرداخت پول های وعده شده در کنفرانس های اقتصادی برای افغانستان خوانده است؛ این در حالی است که بحث بر سر تاراج پول هایی است که تاکنون به معارف افغانستان داده شده، نه پول هایی که قرار است داده شود.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور