هفتمین حکومت ناکام جهان

بنیاد برای صلح (Fund for Peace) که در زمینه جلوگیری از منازعات خشونت بار و ترویج امنیت و ثبات پایدار کار می کند، به تازگی، لیست حکومت های شکننده جهان را منتشر کرد که براساس موفقیت آنها ترتیب شده است.
در این لیست، سودان جنوبی به عنوان شکننده ترین حکومت جهان در مقام نخست و حکومت افغانستان در ردیف هفتم قرار گرفته است.
بنیاد برای صلح (FFP) در این لیست نوشته که با وصف سرمایه گذاری ملی و بین المللی در عرصه های مختلف، افغانستان به حیث یکی از بی ثبات ترین کشورهای جهان باقی مانده است.
به نوشته بنیاد برای صلح، فساد، مواد مخدر و بنیادگرایی در سراسر این کشور شایع است.
لیست حکومت های شکننده نه تنها یک وسیله مهم در زمینه برجسته ساختن فشارهای عادی که همه حکومت های جهان با آن مواجه اند به شمار می رود؛ بلکه تشخیص می کند که چه زمانی این فشارها یک حکومت را به سوی شکست و ناکامی سوق می دهد.
در این لیست، حکومت های پاکستان دهم، عراق سیزدهم، ایران چهل و چهارم، ازبکستان چهل و هشتم، تاجیکستان پنجاه و پنجم، قرقیزستان پنجاه و هشتم و گرجستان در ردیف شصت و سوم قرار گرفته اند.
البته این تنها گزارشی نیست که در زمینه ناکامی های دولت افغانستان از سوی نهادهای معتبر بین المللی ارائه می شود و تاسف آور اینکه با توجه به شرایط جاری، به نظر می رسد آخرین آن نیز نخواهد بود.
رییس جمهور کرزی به عنوان کسی که نام او در تمام ۱۳ سال عمر حاکمیت کنونی با سیاست و قدرت در افغانستان گرهی ناگسستنی خورده، نخستین کسی است که باید در قبال کامیابی یا ناکامی دولت اش، مسئولانه پاسخ دهد.
آقای کرزی رهبری و مدیریت جریانی را به عهده دارد که پس از نزدیک به ۴ دهه، توانست یک حکومت متمرکز با سازوکاری ظاهرا دموکراتیک در افغانستان ایجاد کند؛ هرچند دامنه سلطه، حاکمیت و اقتدار آن به دلیل ناامنی های روزافزون، هرروز محدود و محدودتر شد و در مواردی نیز با بحران مشروعیت روبرو بود.
با این حساب، رییس جمهور باید پاسخ دهد که دلیل ناکامی دولت ۱۳ ساله او چیست. او باید به این مهم، توجه کند که عرصه هایی که سبب ناکامی دولت او شده کدام است و نقش و سهم او در این ناکامی چه بوده است. تا چه حد تیمی که او برایش برگزیده و در طول سال های گذشته، غالبا تغییر ناپذیر و ثابت باقی مانده و چند مهره محوری و تصمیم ساز داشته است در این ناکامی ننگین، نقش داشته است.
او نباید فراموش کند که از نظر تاریخ، مردم و رسانه های افغانستان، این ناکامی، ننگین و نابخشودنی است؛ زیرا فرصت طلایی ۱۳ سال اخیر افغانستان، نه در گذشته به دست آمده بود و نه در آینده میسر خواهد شد و او با سوء مدیریت، قوم گرایی، فساد، ناکامی در مبارزه با مواد مخدر و تروریزم و سیاست های مصلحتی این فرصت طلایی را عملا از دست داد و افغانستان را یکبار دیگر، با گذشته شوم آن پیوند داد.
افغانستان فاسدترین کشور جهان، افغانستان ناامن ترین کشور جهان، افغانستان ناکام ترین کشور جهان، افغانستان خطرناک ترین کشور جهان، افغانستان بدترین کشور جهان برای زنان و خبرنگاران، افغانستان اولین کشور جهان در تولید مواد مخدر، افغانستان مهاجرفرست ترین کشور جهان و... اینها عناوینی است که همه به حکومت ۱۳ ساله آقای کرزی مربوط می شود و به یک معنا او این قدرت جادویی را داشته است که بالاترین فهرست «ترین» های منفی را در سطح جهان به افغانستان اختصاص دهد؛ بنابراین، اکنون که پرونده ۱۳ سال ریاست جمهوری وی در آستانه بسته شدن قرار دارد او باید مسئولانه با این مسایل مواجه شود و با چشمانی باز به گذشته اش نگاه کند.
اینکه ادعا می شود او به هدفش رسیده و یک افغانستان متحد را ایجاد کرده است، ممکن است در مرحله اول، ادعای مهم و بزرگی به حساب نیاید؛ اما واقعیت این است که وقتی به فهرست «ترین های منفی» نگاه می کنیم، این ادعا نیز اندکی قابل تامل و بسیار فراتر از حد انتظار، بزرگ و بی پایه به نظر می رسد.
اسماعیل جهانگیر- جمهورنیوز