سراج‌الدین حقانی؛ خانه در خوست، کشت در لوگر!

اعضای طالبان روز جمعه ویدیویی را منتشر کردند که در آن سراج‌الدین حقانی، پس از ادای نماز جمعه در مسجدی در ولسوالی نادرشاه کوت ولایت خوست دیده می‌شود.

 

آقای حقانی در حدود ۵۲ روز گذشته در دفتر کارش در کابل دیده نشده است.

 

یک روز پیش از نشر این ویدیو، جلسه امنیتی قندهار به رهبری ملا یعقوب مجاهد برگزار شد و در آن ابراهیم صدر؛ معاون امنیتی وزارت داخله به جای سراج‌الدین حقانی شرکت کرد.

 

در حدود دو ماه گذشته، رهبر طالبان چند والی و فرمانده پولیس ولایت‌ها را در غیاب حقانی منصوب کرد. 

 

سراج الدین حقانی؛ سرپرست وزارت داخله رژیم طالبان در حالی پس از حدود دو ماه در خوست در انظار عمومی ظاهر می‌شود که خوست از دیرباز تاکنون پایگاه سنتی حقانی‌ها محسوب می‌شود و آقای حقانی در طول دوران حضورش در راس وزارت داخله رژیم طالبان بارها به این ولایت سفر کرده است.

 

به همین جهت، بسیاری از کارشناسان، خوست را در مقابل قندهار قرار می‌دهند و می‌گویند که به همان میزان که ملا هبت الله آخوندزاده و طیف طرفداران او به پایگاه مرکزی قدرت خود در قندهار وابسته هستند، شبکه حقانی به رهبری سراج الدین حقانی خوست را پایگاه نمادین خود می‌دانند و در تلاش هستند تا از توسعه نفوذ و سلطه قندهار بر خوست جلوگیری کنند.

 

از جانب دیگر، سراج الدین حقانی در حالی در خوست ظاهر می‌شود که ذبیح الله مجاهد اخیراً ادعا کرد که او به کابل بازگشته و در حال استراحت است.

 

بنابراین، حضور حقانی در مراسم نماز جمعه در یکی از ولسوالی‌های خوست ادعای ذبیح الله مجاهد که به حلقه قندهار نزدیک است و سخنگوی مستقیم ملا هبت الله آخوندزاده؛ رهبر طالبان محسوب می‌شود را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که تلاش‌های قندهار برای عادی جلوه دادن وضعیت و سرپوش گذاشتن بر اختلافات فزاینده میان حقانی و هبت الله، بیهوده بوده و سراج الدین حقانی نه تنها به کابل بازنگشته؛ بلکه با حضور در خوست این پیام را به قندهار و طیف طرفداران ملا هبت الله آخوندزاده ارسال کرده که بی پشتوانه نیست و اگر اراده کند می‌تواند قطبی‌گری کنونی را تشدید کرده و سیطره قندهار بر سرنوشت افغانستان را با مشکلات جدی روبه‌رو کند.

 

نکته مهم دیگر این است که حضور سراج الدین حقانی در خوست درست یک روز قبل از برگزاری جلسه مهم امنیتی سران طالبان در قندهار صورت می‌گیرد؛ جلسه‌ای که در آن سراج الدین حقانی به طرزی معنادار غایب بود و رهبری آن را ملا یعقوب مجاهد به عهده داشت و به نیابت از وزارت داخله طالبان نیز ملا ابراهیم صدر شرکت کرده بود.

 

اینکه در آن جلسه چه گذشته به درستی مشخص نیست؛ اما سراج الدین حقانی یک روز پس از آن در خوست ظاهر شد تا به هواداران و مخالفانش نشان دهد که او همچنان در صحنه حضور دارد و علیرغم تلاش‌های طالبان برای حذف اش، او همچنان یکی از طرف‌های اصلی معادلات و منازعات درون سازمانی طالبان، فعال باقی خواهد ماند.

 

البته در این میان یک احتمال دیگر نیز وجود دارد و آن اینکه سراج الدین حقانی توسط ملا هبت الله آخوندزاده از رأس هرم وزارت داخله طرد شده و چهره‌هایی مانند ابراهیم صدر و سایر مهره‌های نزدیک به قندهار جای او را گرفته باشند.

 

این احتمال از آنجا قدرت می‌گیرد که ملا هبت الله آخوندزاده در طول ماه‌های گذشته که سرگرم تنش با شبکه حقانی و تلاش برای محدود کردن قدرت آن بوده، پیوسته دایره صلاحیت حقانی‌ها در ادارات و سازمان‌های مختلف دولتی را محدود کرده و در یک مورد حتی این ظن وجود دارد که خلیل الرحمان حقانی به دستور قندهار ترور شده باشد.

 

اگر این برداشت درست باشد، سراج الدین حقانی اکنون دیگر وزیر داخله طالبان نیست؛ اما هر دو طرف مجبور اند برای جلوگیری از افشای اختلافات و پیامدهای آن برای آینده رژیم طالبان، او را روی کاغذ همچنان وزیر داخله رژیم عنوان کنند و با توجه به اینکه او در خوست به سر می‌برد؛ اما رهبری وزارت داخله طالبان در کابل را به عهده دارد، این مصداق همان ضرب المثل معروف است که می‌گوید: خانه در خوست کشت در لوگر!

 

از سوی دیگر، تردیدی وجود ندارد تصاحب وزارت امور داخله و سلب صلاحیت سراج الدین حقانی یکی از رویاهای دیرینه ملا هبت الله برای تحکیم و تحمیل سلطه خود بر کابل محسوب می‌شود. 

 

به همین جهت شاید حضور سراج الدین حقانی در خوست شاید نوعی تبعید خودخواسته از سوی او برای فرار از حاکمیت ملا هبت الله باشد. 

 

دلیل این رویداد هرچه باشد با توجه به قراین پیشگفته، انتظار نمی‌رود که در کوتاه مدت اختلافات فزاینده و تشدید شونده میان سراج الدین حقانی و ملا هبت الله آخوندزاده متوقف شود و نگرانی‌ها درباره خطر جنگ داخلی یا وقوع کودتا در افغانستان تحت سیطره این رژیم مرتفع گردد.

 

نرگس اعتماد - جمهور