فاروق اعظم، مشاور وزارت انرژی و آب طالبان، به دستور رهبر این گروه بازداشت شده است. فاروق اعظم درباره زلزله کنر گفته بود که پرستاران زن باید به مناطق زلزله‌زده اعزام شوند تا به طالبان مخالف آموزش زنان، درس عبرتی داده شود.
مشاور وزارت انرژی و آب طالبان در آخرین پست فیسبوکی خود نوشته بود: «پرستاران زن باید به کنر بروند تا به طالبان درس داده شود که آموزش زنان مفید است و این نمونه‌ای عملی از اهمیت تحصیل زنان در جامعه خواهد بود.»
منابع می‌گویند که پرونده فاروق اعظم به دادگاه نظامی کابل فرستاده شده است.
فاروق اعظم از معدود چهره‌های دولتی محسوب می‌شود که هم در دوره جمهوریت به‌عنوان مشاور اشرف غنی، رئیس‌جمهوری فراری، فعال بوده و هم پس از سقوط آن با رژیم طالبان کار کرده است.
او که در رشته توسعه منابع آبی در امریکا و انگلستان تحصیل کرده و خانواده‌اش همچنان در لندن زندگی می‌کند از برجسته‌ترین استراتژیست‌ها و سیاست‌گذاران حوزه آبی افغانستان در هر دو دوره جمهوریت و رژیم طالبان شمرده می‌شود.
آگاهان می‌گویند که فاروق اعظم به دلیل نقش تعیین‌کننده‌اش در تدوین استراتژی مهار آب‌های سرزمینی افغانستان، سدسازی و ایجاد و مدیریت مناقشات و تنش‌های آبی با کشورهای همسایه و منطقه، توانست جایگاه مستحکم و قابل اعتمادی را در هر دو نظام پیشین و کنونی به دست آورد.
او همچنین با توجه به همین موقعیت و جایگاه، توانست استراتژی مدیریت منابع آبی و آب‌های سرزمینی افغانستان که در دوره جمهوریت، به‌ویژه در زمان حاکمیت اشرف غنی، تنظیم و اجرایی شده بود را به دوره سلطه رژیم طالبان نیز منتقل کند و با استمرار آن سیاست‌ها، پروژه‌ها و برنامه‌ها، شماری از اقدامات و کارهای انجام‌نشده یا ناتمام در دوره جمهوریت، توسط رژیم طالبان تکمیل شود.
به همین دلیل، استراتژی آبی رژیم طالبان علی‌رغم سقوط نظام جمهوری، نه‌تنها تفاوتی با آنچه در نظام پیشین طراحی و برنامه‌ریزی شده بود ندارد، بلکه بسیاری از کارهایی را که طالبان به اتمام رسانده‌اند، در دوره جمهوریت آغاز شده بود. و این نشانگر نقش و نفوذ برجسته افرادی مانند فاروق اعظم است.
نکته دیگر این است که آقای اعظم به اندازه‌ای از موقعیت و جایگاه مستحکم خود در حاکمیت طالبان اطمینان داشته که حتی علی‌رغم اینکه به‌عنوان مشاور وزارت انرژی و آب این رژیم کار می‌کرد، به خود جرأت داده است تا سیاست‌های فرهنگی و آموزشی زن‌ستیزانه رهبر طالبان را به صراحت نقد کند، و رویکرد او در ممنوعیت آموزش و تحصیل زنان و دختران در مکاتب و دانشگاه‌ها را به‌طور صریح در شبکه‌های اجتماعی به چالش بکشد. احتمالاً به این دلیل که مطمئن بوده هیچ خطری او را تهدید نمی‌کند و با توجه به خدماتی که برای رژیم طالبان انجام می‌دهد، رهبر این رژیم از موضع‌گیری‌های او علیه یکی از جنجالی‌ترین سیاست‌هایش به‌سادگی چشم‌پوشی می‌کند یا حتی ممکن است به آن ترتیب اثر دهد.
برداشت فاروق اعظم در این زمینه اما کاملاً اشتباه بود و او اکنون با رفتن به پشت میله‌های زندان و انتظار برای محاکمه در دادگاه نظامی، بهای سنگین عبور بی‌پروا از خط سرخ رهبر خودکامه طالبان را می‌پردازد.
این برخورد سخت‌گیرانه در عین حال نشان می‌دهد که برای رهبر طالبان هیچ چیزی به اندازه اعمال شدید و جدی قانون ضد انسانی «امر به معروف و نهی از منکر» این گروه مهم نیست و همه کسانی که علیه این قانون می‌ایستند، در مسیر اجرای آن چالش ایجاد می‌کنند یا مفاد و اصول آن را هدف انتقاد قرار می‌دهند، به سختی مورد تنبیه و مجازات قرار می‌گیرند—حتی اگر فاروق اعظم باشند.
نتیجه ناامیدکننده‌ای که از این برخورد می‌توان گرفت این است که علی‌رغم فشارها، انتقادها و مطالباتی که از درون و بیرون رژیم طالبان در زمینه ضرورت بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران و زنان مطرح می‌شود، رهبر اقتدارگرای این گروه که در قندهار مستقر است، همچنان‌که پیش از این سوگند یاد کرده، هرگز از اصول خود برای اجرای کامل مفاد قانون ضد انسانی «امر به معروف و نهی از منکر» عقب‌نشینی نمی‌کند و ممنوعیت کار و آموزش زنان و دختران نیز همچنان از خطوط سرخ اصلی او محسوب می‌شود که هیچ‌گاه تغییر نمی‌کند.
با این حال، بازداشت و محاکمه نظامی فاروق اعظم این درس بزرگ و به‌یادماندنی را به همه کسانی خواهد داد که تصور می‌کنند با استفاده از نسبت‌های قومی، زد و بندهای پشت پرده استخباراتی، و یا حتی باورها و تعهدات ایدئولوژیک می‌توانند جایگاه محکم خود در ساختار حاکمیت رژیم طالبان را تثبیت کنند و از گزند شیوه حکمرانی اقتدارگرایانه رهبر این گروه در امان بمانند.
نرگس اعتماد – جمهور
