هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان، از دونالد ترامپ انتقاد کرد و آمریکا را «ظالم» خواند.
او در سخنرانی عیدی خود گفت: «شهروندان ۱۲ کشور از ورود به آمریکا منع شدهاند و افغانها نیز اجازه ورود ندارند. چرا؟ چون آنها ادعا میکنند که حکومت افغانستان بر مردمش کنترل ندارد. پس ای ظالم! آیا این چیزی است که آن را دوستی با بشریت مینامید؟»
او با انتقاد از کسانی که خواستار روابط با آمریکا هستند، گفت: «بعضی از مردم از دوستی با آمریکا خوشحال هستند و آن را به خود کامیابی میدانند.»
او اما آمریکا را «ظالم بزرگ» خواند که
> «امروز در فلسطین همان کاری را میکند که دیروز در افغانستان میکرد.»
سخنان رهبر طالبان در انتقاد صریح از موضع دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، مبنی بر ممنوعیت سفر شهروندان ۱۲ کشور از جمله افغانستان به ایالات متحده، نشان میدهد که علیرغم ابراز تمایل آشکار سایر رهبران طالبان و شبکه حقانی برای عادیسازی رابطه با واشنگتن در قندهار، اما وضعیت به گونهای دیگر است.
به عبارت دیگر، با وجود اینکه مقامات طالبان به ویژه در کابل بارها به صراحت اعلام کردهاند که خواستار بهبود و عادیسازی رابطه با آمریکا و همه کشورهای جهان هستند، اما رهبر اقتدارگرای طالبان در قندهار که سیاستگذاریهای راهبردی رژیم حاکم به عهده اوست، نهتنها چنین اعتقادی ندارد بلکه از آمریکا متنفر است و به آن به عنوان ظالم بزرگ نگاه میکند.
رهبر طالبان در سخنرانی اخیر خود استدلال کرده است که آمریکا در غزه مرتکب جنایت میشود، همان جنایتهایی که به باور او در گذشته در افغانستان نیز مرتکب شده بود.
او در عین حال به ممنوعیت سفر اتباع ۱۲ کشور از جمله افغانستان به آمریکا اشاره کرده و آن را نشانهای دیگر از ستمگری واشنگتن خوانده است.
با این حال، اما به نظر نمیرسد که آنچه از جانب رهبر خودکامه طالبان در سخنرانی اخیر او در روز عید قربان مطرح شده، تمام مسائلی باشد که به خشم و عصبانیت عمیق او نسبت به ایالات متحده منجر شده است.
واقعیت این است که در طول ۴ سال گذشته، رهبر طالبان همواره از انتقاد علنی، صریح و مستقیم علیه ایالات متحده پرهیز میکرد و چهبسا بخش بزرگی از سیاست خارجی طالبان در قبال ایالات متحده و معاملات پیدا و پنهان میان دو طرف، با تأیید و حمایت رهبر طالبان صورت میگرفت.
بنابراین، اگر امروز موضع رهبر طالبان تا این اندازه علیه ایالات متحده تغییر کرده، باید عوامل واقعی آن را دریافت؛ که یکی از مهمترین آنها، به احتمال قوی کمکهای مالی واشنگتن به طالبان و مشروط کردن آن به پذیرش سلطه دوباره نظامیان آمریکایی بر پایگاههای استراتژیک افغانستان است.
در پی این اقدام، رژیم طالبان به شدت تحت فشار قرار گرفته و ملا هبتالله آخوندزاده مجبور شده صدها هزار نفر را از تشکیل ادارات رسمی و دستگاههای امنیتی این رژیم اخراج کند تا به این ترتیب، بخشی از کمبود منابع و فقدان بودجه ناشی از قطع کمکهای مالی واشنگتن را جبران کرده باشد.
مسئله دیگر احتمالاً این است که آمریکا مشخصاً از شبکه حقانی و سراجالدین حقانی، رهبر این شبکه، در برابر ملا هبتالله آخوندزاده و حلقه قندهار حمایت میکند و در تلاش است تا با منزوی کردن رهبر طالبان و مشروعیتبخشیدن به شبکه حقانی، معادلات قدرت را در درون تشکیلات این رژیم تغییر دهد.
این موضوع، به تشدید تلاشهای مذبوحانه رهبر طالبان برای تحمیل قدرت و سیطره خود بر حاکمیت و تضعیف شبکه حقانی در ساختارهای مختلف اجرایی و امنیتی منجر شده است.
بنابراین، ابراز خشم علنی شدید و کمسابقه رهبر خودکامه طالبان علیه ایالات متحده دلایل و انگیزههای مختلفی دارد که بخش مهمی از آن، ناشی از دخالت واشنگتن در جنگ قدرت میان حلقه قندهار و شبکه حقانی است.
عبدالمتین فرهمند – جمهور