۰

نشست شانگهای؛ برای افغانستان، بدون افغانستان

جمعه ۲۵ سنبله ۱۴۰۱ ساعت ۱۴:۱۹
نماینده افغانستان در نشست سران سازمان شانگهای حضور ندارد؛ اما مساله افغانستان در کانون اصلی دستور کار رهبران شرکت کننده در آن هست و این بسیار مهم است. اما آیا رهبران عضو سازمان شانگهای می توانند مساله افغانستان را بدون حضور نمایندگان مشروع مردم آن، حل و فصل کنند؟
نشست شانگهای؛ برای افغانستان، بدون افغانستان
نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، روز پنج‌شنبه ۲۴ سنبله در شهر سمرقند ازبکستان درباره مسایل بین‌المللی و منطقه‌ای بدون حضور نماینده افغانستان آغاز شد.
 
این در حالی است که افغانستان از سال ۲۰۱۲ به عنوان عضو ناظر در نشست‌های این سازمان امنیتی، سیاسی و اقتصادی شرکت می‌کرد؛ اما این دومین سال پی‌هم پس از به قدرت‌رسیدن طالبان است که نماینده‌ای از افغانستان به این نشست مهم منطقه‌ای دعوت نشده‌است.
 
گفته می‌شود که احتمالا وضعیت افغانستان نیز یکی از محورهای گفتگوهای سران شانگهای در سمرقند باشد.
 
در همین حال، رحمت‌الله نوریمبتوف؛ هماهنگ‌کننده ملی ازبکستان برای سازمان همکاری شانگهای (SCO)  گفت: نشست سران این سازمان... بدون حضور نمایندگان افغانستان خواهد بود.
 
نوریمبتوف همچنین گفت: افغانستان در نشست سمرقند نماینده نخواهد داشت. سازمان همکاری شانگهای به‌طور موقت روابط خود را با این کشور حفظ نمی‌کند.
 
وی خاطرنشان کرد که افغانستان یک کشور ناظر در سازمان همکاری شانگهای است. ارتباط با دولت سابق این کشور برقرار بود. با روی کار آمدن طالبان تماس‌ها قطع شد.
 
اگرچه هیچ نماینده ای از افغانستان در نشست جاری سران و رهبران کشورهای عضو سازمان شانگهای در سمرقند حضور ندارد؛ اما شکی نیست که بررسی بحران افغانستان از مهم ترین محورهای این نشست خواهد بود.
 
این علیرغم کارزار سیاسی گسترده ای است که دولت حاکم ازبکستان به دلیل منافع اقتصادی اش برای تطهیر طالبان راه اندازی کرده است.
 
عدم حضور نماینده طالبان در نشست سمرقند اما نشان می دهد که دولت تاشکند نتوانسته کمپاین فشرده اش برای مشروعیت بخشیدن یکجانبه به طالبان را به خوبی و با موفقیت پیش ببرد و به نتیجه برساند.
 
غیبت طالبان در نشست شانگهای برای دومین سال متوالی در عین حال، یک شکست سیاسی برای آنها هم به حساب می آید؛ زیرا علیرغم تلاش های پیدا و پنهان برای ترمیم روابط خود با کشورهای عضو شانگهای، هنوز از سوی هیچیک از آنها به رسمیت شناخته نشده و نتوانسته کرسی افغانستان در این سازمان به عنوان عضو ناظر را تصاحب کند.
 
با اینهمه بر هیچکس پوشیده نیست که بحران افغانستان، بسیار عمیق و پیچیده است و هیچ کشوری در منطقه و جهان نمی تواند به آن بی اعتنا باشد؛ زیرا عواقب، آثار و پیامدهای مستقیم یا وضعی این بحران اگر مهار نشود، دیر یا زود دامن آنها را نیز خواهد گرفت.
 
بنابراین، نماینده افغانستان در نشست سران سازمان شانگهای حضور ندارد؛ اما مساله افغانستان در کانون اصلی دستور کار رهبران شرکت کننده در آن هست و این بسیار مهم است.
 
در این میان، پرسش این است که آیا رهبران عضو سازمان شانگهای می توانند مساله افغانستان را بدون حضور نمایندگان مشروع مردم آن، حل و فصل کنند؟ آیا صرف بستن مرزها، راه اندازی مانورهای بزرگ نظامی و تقویت تمهیدات امنیتی برای مقابله با روند رو به رشد تروریزم منطقه ای در افغانستان، ناامنی در مرزها، سیل قاچاق انسان، مواد مخدر و جرایم سازمان یافته، به تنهایی کافی است و از کشورهای منطقه در قبال وضعیت افغانستان، رفع مسئولیت می کند؟ آیا کشورهایی که در سایه برقراری روابط دوستانه با یک دولت فاقد مشروعیت ملی و بین المللی، رویای دستیابی به سودهای کلان اقتصادی را در سر می پرورانند، خواب اتصال پول ساز منطقه ای را می بینند و برای پیشبرد موفقیت آمیز پروژه های عظیم توسعه ای و ترانزیتی و انتقال برق و انرژی و کالا و خدمت و تکنالوژی و... برنامه می ریزند، می توانند به بحران سیاسی، امنیتی و قومی جاری در افغانستان، بی توجه باشند؟
 
پاسخ همه این پرسش ها منفی است و این چالش بزرگی را در مسیر رهبران کشورهای عضو سازمان شانگهای برای مواجهه با مساله افغانستان ایجاد می کند و هزینه نادیده گرفتن نمایندگان واقعی و مشروع مردم افغانستان در نشست های مهم منطقه ای را برای آنان بالا خواهد برد.
 
اگر افغانستان به لحاظ سیاسی، فاقد یک دولت مشروع و رسمی و شناخته شده در عرصه بین المللی است، سران شانگهای می توانستند با راه اندازی یک نشست جانبی دیگر با کنشگران سیاسی، رهبران قومی، فعالان اجتماعی و مدنی و نمایندگان جوامع سرکوب شده و اقلیت های در حاشیه مانند مانند زنان و... با حضور نمایندگان سازمان های بزرگ بین المللی مانند یوناما، اوچا، عفو بین الملل، شورای حقوق بشر و... برای بررسی وضعیت بحرانی افغانستان، یک پرونده ویژه باز کنند و از رهگذر تصمیم هایی که در آن نشست اتخاذ می شد، رهیافت های مورد نظر خود را ارائه و دنبال می کردند و به این ترتیب، مسئولیت واقعی خود در قبال یکی دیرپاترین بحران های منطقه ای را انجام می دادند تا بیش از این، شاهد تاثیرات منفی و مخرب بحران افغانستان بر امنیت و ثبات و توسعه و اقتصاد منطقه نمی بودند.

عبدالمتین فرهمند - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین