انتخابات زودهنگام؛ طالبان دست غنی را خواندند

به دنبال رسانه‌ای‌شدن طرح انتخابات زودهنگام از سوی اشرف‌غنی، گروه طالبان اعلام کرده که در یک روند ناکام، سهم نمی‌گیرد و ابتدا باید روی ساختار نظام آینده افغانستان میان هیات‌های گفتگوکننده دولت - طالبان توافق شود.
 
ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان گفته‌است: «نتایج انتخابات‌هایی که طی ۲۰ سال گذشته راه اندازی شد را دیده‌ایم. ما هیچگاه راه‌هایی را پیش نمی‌گیریم که از طریق رشوه و پروپاگند به خاطر فریب مردم به پیش رفته باشد و نتیجه آن هم ناکام بوده باشد.»
 
سخنگوی طالبان افزوده است که روی ساختار نظام آینده در چارچوپ قوانین اسلامی باید در نشست بین‌افغان‌ها که در قطر جریان دارد، توافق نهایی صورت گیرد.
 
این در حالی است که خبرگزاری رویترز گزارش داده که اشرف‌غنی قرار است در نشست استانبول طرح برگزاری انتخابات زودهنگام طی شش ماه را پیش‌کش کند. دو منبع دولتی گفته‌اند که عملی‌شدن این طرح مشروط به پذیرش آتش‌بس از سوی طالبان است.
 
در نگاه نخست به نظر می رسد که اشرف غنی طرح بدیل خود در برابر نقشه امریکا را هوشمندانه، پی ریزی کرده است. او درست روی همان نقطه ای انگشت گذاشته که سال ها برای اروپا و امریکا اولویت اول بوده است؛ انتخابات بزرگترین نماد دموکراسی و مهم ترین رکن آن محسوب می شود؛ همان چیزی که برای غربی ها علی القاعده باید اهمیت داشته باشد و به سادگی از آن حمایت شود.
 
از سوی دیگر او با ارائه این طرح می خواهد در برابر امریکا با استفاده از همان حربه ای مقابله کند که خود امریکایی ها از آن علیه دولت های مستبد و غیر دموکراتیک استفاده می کردند و به این بهانه، سلطه و هژمونی خود را گسترش می دادند.
 
آقای غنی می خواهد به صورت غیر مستقیم به امریکا بگوید که اگر انتخابات، بهترین راهکار برای تشکیل دولتی دموکراتیک نیست، پس چرا شما این الگو را در کشورهای دیگر رواج می دهید و حتی برای تحمیل آن، تحریم و تعزیر، وضع می کنید؟
 
از سوی دیگر، او این را نیز می داند که طالبان، انتخابات را به رسمیت نمی شناسند و همانگونه که در واکنش ذبیح الله مجاهد هم آمده است آن را روندی مبتنی بر «پروپاگندا و رشوه و فریب» می دانند. طالبان همچنین بر تشکیل «نظام اسلامی» تاکید می کنند که احتمالا در آن، انتخابات جایگاهی نخواهد داشت و نام دیگر آن «امارت اسلامی افغانستان» است؛ همان چیزی که پیشتر تجربه شد.
 
بنابراین آقای غنی به زعم خود، طرحی را پیشنهاد می کند که از یکسو امریکا و ادعاهای حمایت از دموکراسی و انتخابات آن را به چالش می کشد و از جانب دیگر، طالبان را وادار به امتناع از آن می کند تا در نهایت با شکست قابل پیش بینی این پیشنهاد، اشرف غنی ادعا کند که ما آماده قربانی دادن برای صلح بودیم؛ اما طالبان با رد طرح انتخابات زودهنگام و احتراز از استقرار آتش بس، نشان دادند که اراده ای برای ایجاد صلح ندارند.
 
با اینهمه، این تصورات و خیالبافی های اشرف غنی و ارتش عظیم مشاوران اوست. در سوی دیگر، واقعیت های بزرگی وجود دارد که آنها نمی خواهند آن را ببینند. اولویت امریکا در افغانستان از سال ها پیش دیگر دموکراسی و انتخابات نیست. مخالفت مستقیم امریکا با برگزاری انتخابات اخیر ریاست جمهوری که موجب تأخیر در برگزاری آن شد و در نهایت آقای غنی مجبور شد، بخش اعظم بودجه آن را از حساب دولت، تأمین کند، نشان داد که انتخابات دیگر برای امریکا مهم نیست؛ بلکه صلح با طالبان و پایان جنگ ۲۰ ساله، ترجیح دارد.
 
نکته دیگر، نوع نظام سیاسی است که ظرفیت جذب و هضم طالبان را هم داشته باشد. چنین نظامی در حال حاضر وجود ندارد. نظام ریاستی کنونی با قدرت حداکثری رییس جمهوری که در نهایت به اقتدارگرایی و تحکم فراقانونی یک فرد منجر شده، پتانسیل لازم برای پذیرش یک گروه مدعی پیروزی، دارای ایدئولوژی و عمیقا مخالف نظام مستقر را ندارد؛ بنابراین، ظرف این نظام برای مظروف صلح، کوچک است و نمی توان با ارائه طرح هایی مانند انتخابات زودهنگام طی شش ماه، ساختار سیاسی کنونی را حفظ کرد.
 
یکی دیگر از مسایل، سوء سابقه اشرف غنی در برگزاری انتخابات است؛ انتخاباتی که به اندازه ای بدنام و رسوا شده که حتی جدی ترین حامیانش نیز دیگر به آن باور ندارند. بنابراین طالبان هم برای رد روندی که از بنیاد به آن بی باور اند، استدلال می کنند که تجربه انتخابات در ۲۰ سال گذشته، شکست خورده و این گروه به یک روند شکست خورده و بدنام نمی پیوندد.
 
بر این اساس، طالبان طرح انتخابات زودهنگام را حقه غنی برای تمدید قدرت خود می دانند و بی درنگ آن را رد می کنند؛ زیرا آنها دست غنی را خوانده اند و می دانند که او راهی جز انتخابات برای رد طرح امریکا و استمرار سلطه خود ندارد.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور