روند صلح؛ آمادگی ‌غنی برای اتخاذ «تصمیم‌های سخت»

4 حوت 1399 ساعت 21:21

هرچند هنوز آقای غنی معتقد است که «افغانستان، ویتنام نیست» و دولت او سقوط نخواهد کرد. شاید هم حق با او باشد؛ زیرا در صلح، کسی درباره سقوط و براندازی حرف نمی زند؛ اما دولت موقت و عبوری، بازتعریف ساختارهای اصلی نظام، بازخوانی قانون اساسی و اصلاحات وسیع در ترکیب و سازمان نیروهای مسلح و... از اصول اجتناب ناپذیر هرگونه توافق صلح خواهد بود.


اشرف غنی؛ رئیس جمهوری گفته است که تصمیم اخیر پیمان ناتو مبنی بر اینکه درباره خروج نیروهای خود از افغانستان هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده، «فرصتی برای تسریع روند صلح» با طالبان ایجاد کرده است.
 
آقای غنی در مصاحبه با بی‌ بی سی گفته: «ما باید به یک توافق سیاسی برسیم.»
 
او گفت: «نیروی انسجام همان چیزی است که من برای جلوگیری از یک فاجعه روی آن حساب می کنم. ترس‌های زیادی از فرورفتن در یک جنگ داخلی وجود دارد.»
 
اشرف غنی گفت كه دوره ریاست جمهوری پنج ساله وی کمتر از صلح اهمیت دارد. او افزود: «آینده توسط مردم افغانستان تعیین خواهد شد، نه توسط كسی كه پشت میز نشسته و رویاپردازی می کند.»
 
او گفت: «از طرف ما، ما احساس فوریت می كنیم، ما مایل به اتخاذ تصمیم‌های سخت هستیم و تصمیمات سختی نیز لازم است. ۴۰ سال خشونت در این كشور كافی است.»
 
این نشان دهنده تغییر است؛ تغییری جدی و اساسی رییس جمهوری که حتی از سوی متحدان و حامیان سیاسی پیشین اش نیز متهم می شود که جمهوریت را دست ابزار بقای خود در قدرت و اشباع حس جاه طلبی خویش قرار داده است.
 
اکنون صدای دولت موقت، رساتر از همیشه شنیده می شود؛ نه فقط از تریبون های طالبان؛ بلکه حتی از حنجره کسانی که در روزگاری نه چندان دور، از اشرف غنی حمایت می کردند.
 
اما همه می دانند که این صداها تعیین کننده نیست، این تصمیم ارباب کبیر، جو بایدن است که نقشه راه جنگ و صلح افغانستان را تعیین می کند.
 
آقای غنی که از پیروزی بایدن، عمیقا خوشحال بود و موضع گیری های او و دیگر مقام های امریکایی و نیز شرکای امریکا در ناتو را به مثابه حمایت از «جمهوریت» و دولت خودش تفسیر می کرد، اکنون ظاهرا به این نتیجه رسیده که روند دوحه، از نظر واشنگتن، تنها مسیر موجود برای رسیدن به یک راه حل است؛ راه حلی که نیاز به یک قربانی بزرگ دارد و این قربانی کسی نیست جز اشرف غنی.
 
رییس جمهوری که پیشتر، دولت موقت را انقطاع سیاسی می دانست و درباره خطرات خونین آن هشدار می داد و تأکید می کرد که تا او زنده است، اجازه تشکیل دولت موقت را نخواهد داد، اکنون از یک راه حل سیاسی سخن می گوید، از آمادگی اش برای اتخاذ تصمیم های سخت خبر می دهد و بر اهمیت صلح نسبت به قدرت پنج ساله خود تأکید می کند.
 
این به وضوح، نشانگر یک تغییر جدی و حیاتی است؛ هرچند هنوز آقای غنی معتقد است که «افغانستان، ویتنام نیست» و دولت او سقوط نخواهد کرد. شاید هم حق با او باشد؛ زیرا در صلح، کسی درباره سقوط و براندازی حرف نمی زند؛ اما دولت موقت و عبوری، بازتعریف ساختارهای اصلی نظام، بازخوانی قانون اساسی و اصلاحات وسیع در ترکیب و سازمان نیروهای مسلح و... از اصول اجتناب ناپذیر هرگونه توافق صلح خواهد بود.
 
از سوی دیگر، رییس جمهوری که متحدان و حامیان سیاسی اش را یکی پس از دیگری از دست داده، فاقد هرگونه پایگاه اجتماعی و قومی قوی و مطمئن است و در طول این مدت، عامدانه و آگاهانه همه فرصت های موجود و ممکن برای ایجاد اجماع فراگیر سیاسی‌، ملی و قومی بر محور نظام، ارزش های قانون اساسی و دستاوردهای ۲۰ را نابود کرده است، تنها امیدش برای بقا، وزیدن نسیم تغییر و امید از افق واشنگتن بود که این انتظار نیز احتمالا رنگ باخته است.
 
اما صرف نظر از عوامل مؤثر در تغییر احتمالی نگاه آقای غنی به قدرت و آمادگی او برای اتخاذ تصمیم های سخت، واقعیت این است که راه صلح از بازتعریف ساختارهای اساسی نظام می گذرد؛ زیرا نظام کنونی، قانون اساسی و دولت مسلط، ظرفیت کافی برای حل و هضم طالبان را ندارد. اگرچه اشرف غنی پیشتر می گفت که چتر جمهوریت، وسیع است و می تواند همه جریان ها را تحت پوشش قرار دهد؛ اما وضعیت درباره گروهی که در خوش بینانه ترین حالت بیش از نصف خاک کشور را در اختیار دارد و صاحب ارتش، ایدئولوژی، برنامه عمل و خوانش خاص خود از حکومت، قدرت و نظم سیاسی است، متفاوت است. آقای غنی پیشتر معتقد بود که می توان طالبان را نیز مانند حزب اسلامی گلبدین در چارچوب نظام جذب کرد و به این ترتیب، بدون آنکه اقتدار او در رأس دولت صدمه ببیند، به صلح دست یافت؛ اما واقعیت این است که پروسه جذب حزب اسلامی هم شکست خورده و امروزه گلبدین نه تنها نظام را قبول ندارد، دولت را دست نشانده می داند و دولت موقت تنها راه حل می داند؛ بلکه به سبک سال های فعالیت تروریستی اش، ارگ را به محاصره و براندازی و سقوط تهدید می کند؛ این خطر درباره طالبان ده‌ها برابر بیشتر خواهد بود.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور


کد مطلب: 136692

آدرس مطلب: https://www.jomhornews.com/fa/note/136692/

جمهور
  https://www.jomhornews.com