بن بست در مذاکرات دوحه از یکسو و رویکرد نامشخص دولت آینده امریکا در قبال آنچه میان دولت ترامپ و طالبان توافق شده، از جانب دیگر، بسیاری از کشورهای جهان را نسبت به آینده سیاسی افغانستان، نامطمئن می سازد. بنابراین ممکن است کشورها و سازمان های شرکت کننده در نشست جنوا به سادگی حاضر به ادامه کمک های مالی شان به دولت افغانستان نباشند.

نشست جنوا امروز (دوشنبه، 3 قوس) با سخنرانی حنیف اتمر؛ وزیر امور خارجه آغاز شد. او گفت که تلاش‌های صلح، باید خشونت‌ها را در افغانستان کاهش دهد.
 
اتمر افزود که بدون هیچ توافقی، حکومت افغانستان هزاران زندانی طالبان را آزاد کرد.
 
معصوم استانکزی؛ رییس هیات مذاکره‌کنند دولت نیز در سخنرانی خود گفت که با وجود رهایی زندانیان طالبان، خشونت‌ در افغانستان کاهش نیافته‌اند.
 
به گفته مقام‌های حکومت افغانستان، زندانیان طالبان در قبال کاهش خشونت از سوی این گروه آزاد شده‌اند.
 
استانکزی با اشاره به مذاکرات قطر گفت: «گفتگو با طالبان در شرایط کنونی، دشوار است؛ اما کوتاه‌ترین راه برای آوردن صلح در افغانستان می‌باشد.»
 
رییس هیات مذاکره‌کننده دولت همچنین گفت که «صلح پایدار بدون تضمین حقوق مردم افغانستان به ویژه حقوق زنان و اقلیت‌ها ممکن نیست.»
 
فرستاده های ارشد دولت افغانستان از بیان این موارد، چند هدف مشخص را دنبال می کنند.
 
نخستین هدف آنها این است که نشان دهند دولت افغانستان متعهد و مصمم به آوردن صلح است و در این زمینه هیچ تردید و تزلزلی به خود راه نمی دهد؛ زیرا معتقد است که جنگ جاری، راه حل نظامی ندارد و همه طرف ها باید به این نتیجه رسیده باشند.
 
از این منظر، کابل تلاش می کند تا تصمیم بحث برانگیز خود مبنی بر آزادی هزاران زندانی طالبان از جمله صدها زندانی بسیار خطرناک و جنایتکار آن گروه را ذیل عنوان اراده معطوف به مصالحه، توجیه کند. این در حالی است که واقعیت این نبود و تصمیم به آزادی این زندانیان، تحت فشار شدید امریکا صورت گرفت و اشاره تلویحی حنیف اتمر مبنی بر اینکه زندانیان طالبان بدون هیچ توافقی از سوی دولت آزاد شدند نیز اگرچه به هدف نشان دادن عزم و اراده صادقانه دولت برای صلح، مطرح شد؛ اما معنای واقعی آن این است که دولت همانگونه که در امضای توافقنامه دوحه، سهمی نداشت، در آزادی زندانیان طالبان نیز اراده و اختیاری نداشت.
 
هدف دوم نمایندگان دولت از طرح این سخنان، ایجاد این ذهنیت برای کشورهای کمک کننده است که دولت افغانستان، با خشونت عریان یک گروه تروریستی غیر مسئول مبارزه می کند و جهان باید رویکرد خشن و خونبار طالبان و نقض صریح تعهداتی که در قبال آزادی هزاران زندانی طالبان درباره کاهش خشونت و آتش بس داده شده بود را محکوم کند و از موضع دولت در این زمینه، حمایت به عمل آورد.
 
تأکید مکرر بر حفظ حقوق زنان و اقلیت ها نیز از دیگر مواردی است که از نظر فرستادگان دولت افغانستان، هنوز برای بسیاری از کشورهای کمک کننده، جذاب و جالب توجه است و تظاهر به تعهد دولت به این موارد به مثابه اصول تغییرناپذیر مذاکره با گروهی که هیچ اعتقادی به این امور ندارد، به هدف آن صورت می گیرد که کشورهای کمک کننده، اطمینان لازم برای ادامه حمایت از دولت افغانستان را به دست آورند.
 
یکی دیگر از دلایل طرح این مسایل از سوی نمایندگان کابل در نشست جنوا، این است که بن بست کنونی در مذاکرات دوحه، عمیقا روی تصمیم کشورها و سازمان های کمک کننده برای ادامه تعهدات مالی شان به دولت افغانستان، تأثیر می گذارد و کابل نیز با علم به این تأثیرگذاری در صدد است تا مواضع خود را در قبال آنچه در دوحه و در اردوگاه طالبان می گذرد، توجیه کند و به این ترتیب، نظر مساعد کمک کنندگان را نسبت به این مواضع کسب کند.
 
با این حال، تصور می شود که بن بست در مذاکرات دوحه از یکسو و رویکرد نامشخص دولت آینده امریکا در قبال آنچه میان دولت ترامپ و طالبان توافق شده، از جانب دیگر، بسیاری از کشورهای جهان را نسبت به آینده سیاسی افغانستان، نامطمئن می سازد. بنابراین ممکن است کشورها و سازمان های شرکت کننده در نشست جنوا به سادگی حاضر به ادامه کمک های مالی شان به دولت افغانستان نباشند.
 
البته در این زمینه، ملاحظات و موانع دیگری نیز وجود دارد؛ اما مهم ترین مساله، سایه سنگین بن بست در مذاکرات دوحه بر نشست جنوا است؛ بن بستی که اگرچه بر بنیاد برخی شایعات به نفع طالبان و امریکا شکسته شده؛ اما به نظر نمی رسد که کابل دست کم تا پایان ریاست جمهوری ترامپ، حاضر به پذیرش همه شرایط لازم برای دستیابی به توافقی جامع در کوتاه مدت باشد.
 
از سوی دیگر، وضعیت امنیتی در افغانستان به اندازه ای وخیم و ناپایدار است که مشخص نیست در شرایطی که امریکا در حال خارج کردن نیروهای خود است و دیگر قدرت های اروپایی نیز مجبور اند از این رویکرد پیروی کنند، چه سرنوشتی در انتظار دولت و نیروهای امنیتی افغانستان خواهد بود.
 
این موارد، عمیقا نشست جنوا را تحت الشعاع قرار می دهد و به اعتماد و اطمینان مورد نیاز برای ادامه تعهدات مالی کمک کنندگان به دولت افغانستان، به شدت آسیب می زند.
 
علی موسوی - جمهور