آیا بایدن افغانستان را به پاکستان می‌سپارد؟

جو بایدن؛ نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری امریکا باری به حامد کرزی گفته‌بود که "آقای رییس‌ جمهور… پاکستان برای ایالات متحده ۵۰ مرتبه مهم‌تر از افغانستان است."
 
استیو کول، در کتابی به نام "ریاست اس" که درباره پشت پرده جنگ افغانستان است، متن گفتگویی را نقل کرده که بایدن به کرزی گفته: "دوران طلایی اداره بوش رفته است. طالبان مشکل شماست و القاعده مشکل ما."
 
او سال گذشته بار دیگر پیشنهاد کرد نیروهای امریکایی از افغانستان خارج شوند و در عوض پاکستان پایگاهی برای این سربازان در اختیار امریکا بگذارد تا واشنگتن بتواند به "جلوگیری از حملات تروریستی از افغانستان به امریکا" ادامه بدهد.
 
در اظهارات جنجالی دیگری آقای بایدن در سپتامبر سال ۲۰۱۹ با اشاره به تجربیات خود درباره افغانستان گفت: "وقتی که پاکستان سه ولایت افغانستان را در شرق کشور کنترل می‌کند، افغانستان را نمی‌توانیم درست کنیم. درست شدنی نیست."
 
این اظهارات و موضع گیری ها شاید برای بسیاری از مردم و حتی دولتمردان افغانستان، غافلگیرکننده باشد؛ زیرا آنها امیدوار اند ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا در روز سه شنبه، شکست بخورد و با پیروزی جو بایدن شرایط کنونی از اساس تغییر کند؛ اما همین فرازها از سخنان جو بایدن نشان می دهد که او نیز در اصول با رویکرد ترامپ در قبال افغانستان موافق است و سیاست او برای عبور از طولانی ترین جنگ تاریخ امریکا را تأیید می کند.
 
موضوع مهم این است که این موضع گیری ها از گذشته تاکنون باورهای ثابت جو بایدن در قبال افغانستان بوده و تغییری نکرده است.
 
جو بایدن حتی در زمانی که معاون باراک اوباما بود، با سیاست او مبنی بر افزایش نیروهای امریکایی در افغانستان، مخالف بوده و بر واگذاری مسئولیت امنیتی به نیروهای افغان و خروج قوای خارجی از کشور تأکید داشته است. در همان زمان موضع او مبنی بر اینکه طالبان، مشکل داخلی افغانستان است و آن گروه «دشمن» امریکا نیست، واکنش های گسترده ای را برانگیخت.
 
نگران کننده تر اما این است که شخصی با همان باورهای بحث برانگیز در آستانه رسیدن به ریاست جمهوری در امریکا قرار دارد؛ شخصی که در زمان معاونت اش صریحا به کرزی گفته بود که پاکستان برای امریکا ۵۰ بار نسبت به افغانستان، مهم تر است.
 
تجربه هم نشان داده است که امریکا به پاکستان به عنوان یک شریک مهم، نگاه استراتژيک دارد؛ کشوری که تسلیحات اتمی دارد، دارای یک ارتش قدرتمند است، از یک سازمان استخباراتی بسیار مخوف و پیچیده بهره مند می باشد، از نظر قومی، مذهبی و زبانی بر نزدیک به نیمی از افغانستان، نفوذ مستقیم و بلامنازع دارد و به کمک هزاران مدرسه مذهبی و ملاهای افراطی به سادگی قادر است معادلات صلح و جنگ را در داخل افغانستان، طبق میل و مراد و منافع خود، جا به جا کند.
 
چنین کشوری آیا می تواند نسبت به دولت فاسد افغانستان ترجیح داشته باشد که رهبران آن تنها به فکر پر کردن جیب خود هستند، هیچ تعهدی نسبت به مردم، کشور و منافع ملی شان ندارند، به سادگی حاضر به خیانت به خاک و سرزمین و نظام شان می شوند و برای بقا به حمایت های خارجی وابسته اند، اعتقادی به عدالت و خدمت پاک و صادقانه ندارند، بی محابا قوم گرایی می کنند، در برابر قانون و نهادهای قانونی، پاسخگو نیستند، به رأی و اراده و انتخاب مردم خویش احترام نمی گزارند و با اقتدارگرایی، خیانت، فساد و دستبرد وقیح در نتایج انتخابات به قیمت تضعیف مردم سالاری تنها به بقای خود در قدرت فکر می کنند؟
 
حتی اگر جو بایدن چنین اظهاراتی نیز نمی کرد، نشانه های فراوانی وجود دارد که تأیید می کند، امریکا پاکستان را شریک استراتژيک خود می داند و نسبت به تعهدات مکتوب خود با کابل، هیچ اعتنایی ندارد.
 
با این حساب، انتظارها از ایجاد تغییر در سیاست های امریکا در قبال افغانستان و پاکستان با پیروزی جو بایدن، بیهوده و ساده انگارانه است و هیچ ریشه ای در واقعیت ندارد.
 
با این وجود، تنها تفاوت بایدن نسبت به ترامپ این است که او احتمالا در بحث از منافع و امنیت ملی ایالات متحده، بیشتر از ترامپ به مشورت ها، هشدارها و رهنمودهای درجه داران نظامی، فرماندهان پنتاگون، مشاوران امنیتی، کهنه سربازان، کارشناسان و استراتژيست های امریکایی گوش فرامی‌دهد، نگرانی ها، دغدغه ها، منافع و اولویت های شرکای سنتی و راهبردی امریکا در جنگ افغانستان به ویژه کشورهای اروپایی و اعضای ناتو را مد نظر قرار می دهد و از تقلیل پرونده جنگ افغانستان به محملی برای تحمیل و تحقق اراده فردی و منافع جاه طلبانه شخصی اش، آگاهانه حذر می کند. این مسایل البته هیچکدام متضمن برآورده شدن انتظار دولت افغانستان از ریاست جمهوری بایدن نیست.
 
علی موسوی - جمهور