هجدهمین سالیاد شهادت شهدای 19 جدی یکه‌ولنگ؛ عاملان فاجعه مورد پیگرد قرار گیرند

از هجدهمین سالروز شهادت شهدای 19 جدی سال 1379 ه.ش ولسوالی یکه‌ولنگ ولایت بامیان طی مراسمی با حضور شماری از وارثین شهدا، فعالان جامعه مدنی، سیاسیون، جوانان و عالمان دینی در کابل گرامی‌داشت شد.

به گزارش خبرگزاری جمهور؛ در این مراسم که امروز جمعه (21 جدی) برگزار شد، وارثین شهدا، حکومت را به بی‌توجهی در پیوند این فاجعه و بازماندگان قربانیان متهم کرده خواهان پیگرد عاملان کشتار شدند.

 عبدالله احمدی عضو گروه کاری مشترک عدالت انتقالی در مراسم یادبود از شهدای 19 جدی بر ضرورت بررسی این فاجعه و پیگرد عاملان آن تاکید کرد.

آقای احمدی گفت، قتل عام مردم یکه‌ولنگ در 19 جدی 1379 ه.ش که نمونه روشنی از نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت بود به گونه مستقیم از سوی گروه طالبان انجام شده و کسانی دیگری عمدا و یا سهوا به گونه غیرمستقیم در آن نقش داشتند.

او افزود که این حادثه هرچند با تلاش‌های برخی نهادهای مدافع حقوق بشری در اوایل در سطح بین‌المللی برجسته شده و جزیی از قضایای جنایت علیه بشریت شناخته شد اما بررسی این قضیه در افغانستان به فراموشی سپرده شده و بازماندگان قربانیان نیز کاملا از سوی حکومت فراموش شدند.

وی خاطر نشان کرد که فاجعه 19 جدی باید مورد بررسی قرار گرفته، عاملان مستقیم و غیرمستقیم آن پیگرد شوند و به بازماندگان شهدا نیز در بخش‌های معیشتی و تحصیلی توجه جدی صورت بگیرد. به گفته وی، میکانیزم‌های در سطح ملی و بین‌المللی وجود دارد که بررسی فاجعه یکه‌ولنگ را امکان پذیر ساخته و به گرفتاری عاملان آن می‌انجامد.

در همین حال استاد محمد اکبری عضو مجلس نمایندگان که چند روز بعد از کشتار یکه‌ولنگ در صحنه حضور داشته است، طالبان را عامل مستقیم کشتار یکه‌ولنگ دانسته و به مقاومت ناسنجیده برخی جناح‌های درگیر اشاره کرد که به عقیده وی انگیزه بخش و زمینه ساز کشتار بودند.

 برخی وارثین شهدا نیز محمد کریم خلیلی رییس فعلی شورای صلح که چند روز پیشتر از حمله طالبان در یکه‌ولنگ وارد این ولسوالی شده و با اندکی مقاومت منطقه را به طالبان واگذار کرد را انگیزه بخش این کشتار می‌دانند.

آقای اکبری اما افزود که طالبان حمله گسترده‌شان را در نیمه دوم ماه جدی 1379 ه.ش طوری‌که امر کشتار داشتند در حالی پی گرفتند که اعضای سپاه صحابه پاکستان و شهروندان کشورهای عربی در جمع آنان شامل بودند. وی تاکید کرد که تمامی شهدای 19 جدی یکه‌ولنگ غیرنظامی بودند.

 آقای اکبری با اشاره به روزهای که وی پس از کشتار 19 جدی وارد یکه‌ولنگ شده بود بیان داشت:"  روزهای بعد از این فاجعه مشاهده می‌شد که اجساد ده‌ها شهید مثل تکه‌های چوب روی برف‌ها باقی مانده و باشندگان محل نیز در هراس دوام نسل کشی منطقه را ترک کرده بودند."

این رهبر پیشین جهادی، فاجعه یکه‌ولنگ را یکی از غم انگیزترین قضایای تاریخ افغانستان خواند.

از سوی هم سید ابراهیم هاشمی، قطعنامه بازماندگان شهداء فاجعه 19 جدی یکه‌ولنگ را به خوانش گرفت؛ وی، فاجعه یکه‌ولنگ را که در جریان آن دستکم 300 غیرنظامی از سوی گروه طالبان بی‌رحمانه به رگبار بسته شدند یکی ازغم انگیزترین وقایع تاریخ و بازماندگان قربانیان این فاجعه را دستخوش محرومیت و فراموشی حکومت خواند.

آقای هاشمی گفت که این فاجعه با آنکه گزارش‌های مستند و دقیق از گستره آن توسط نهادهای حقوق بشری تهیه شده ضرورت به بررسی جدی و پیگرد عاملان کشتار دارد.

وی فقدان توجه دولت به بازماندگان شهداء یکه‌ولنگ را در این قطعنامه شدیدا مورد انتقاد قرار داده خواهان آن شد که جکومت برای بررسی فاجعه، پیگرد عاملان و توجه جدی به وضع معیشتی بازماندگان این قربانیان اقدام‌های اساسی روی دست گیرند.

به گفته وی، بررسی فاجعه 19 جدی و پیگرد عاملان این کشتار، درج فاجعه 19 جدی در تقویم رسمی کشور، نام‌گذاری جاده بامیان- یکه‌ولنگ به نام شهدای 19 جدی، اعطای بورسیه‌های تحصیلی به فرزندان و بستگان شهداء، جلوگیری از غضب املاک وارثین قربانیان و ساختن منارهای یادبود به نام شهدای 19جدی ازعمده‌ترین خواست‌های بازماندگان شهدای یکه‌ولنگ است.

گفتنی است که بازماندگان شهدای 19 جدی یکه‌ولنگ درحالی که از بی‌توجهی حکومت و نهادهای بین‌المللی در بررسی و پیگرد عاملان این قضیه و فراموشی بازماندگان آن ابراز ناراحتی می‌کنند، همه ساله مراسم یادبود از شهدا را برگزار می‌کنند. علی‌الرغم این، آنان بی‌توجهی حکومت را پرسش برانگیز می‌خوانند.

عبدالجلیل سروش- خبرگزاری جمهور